Nederlandse emigratieliteratuur

De onderstaande lijsten met emigratieliteratuur (in ruime zin) vermelden boektitels die specifiek betrekking hebben op emigratie naar Australië, Canada en Zuid-Amerika. De lijsten maken geen aanspraak op volledigheid, maar vormen een eerste aanzet tot verdere inventarisatie van wat Nederlandse landverhuizers en andere betrokkenen bij het emigratiebedrijf aan lectuur over hun emigratie ter beschikking stond in de decennia na de Tweede Wereldoorlog. Aanvullingen en verbeteringen zijn zeer welkom. Gelieve ze te sturen naar Ton van Kalmthout, ton.van.kalmthout at huygens.knaw.nl

De hier aangeboden lijsten zijn samengesteld door Ton van Kalmthout, Bram Joziasse, Jasmijn Schrijenberg en Wim van Turnhout. De drie laatsten werkten eraan in het kader van hun bachelor-scriptie Nederlandse taal- en cultuur aan de Universiteit Leiden.

 

Nederlandse emigratieliteratuur m.b.t. Australië

Australian Explorers. A Selection From Their Writings, with an introduction by Kathleen Fitzpatrick. London etc.: Oxford University Press, 1958 (repr. 1959 en 1965).

Bill Beatty, Kriskras door Australië, [vert. van Beyond Australia’s cities. Melbourne etc.: Cassell, 1956, door J.E.L. Stoffers]. Utrecht-Antwerpen: Het Spectrum [1959].

Alan Brissenden & Charles Higham (eds.), They Came to Australia: An Anthology. London etc.: Angus and Robertson, 1962.

T. Cnossen & M. Apperloo, Australië en Nieuw-Zeeland. Wageningen: Zomer en Keuning, 1954.

Joan Colebrook, De Australiër, geautoriseerde vertaling [van The Northerner, 1954] van Hans de Vries. Den Haag: Zuid-Hollandsche Uitgeversmaatschappij, 1963.

E. en B. Degrood, Australië. Het nieuwe vaderland. Utrecht/Antwerpen: Prisma-Boeken, 1963.

A. Drost & B.J. Spitholt, m.m.v. J.M. van Delden, Verslag van de oriëntatie-reis naar en door Australië en Nieuw-Zeeland, typescript, 1957 (Koninklijke Bibliotheek Den Haag, sign. NL 94 H 1000).

Edward Duyker, The Dutch in Australia. Melbourne: AE Press, 1987.

E. Eichholtz, De Coopers van Sydney. ’s-Gravenhage: Stols etc. 1962.

Dirk & Marijke Eijsbertse, Where water meets. Bonegilla, the Dutch migrant experience [ed. Louise Chenana]. North Brighton: Erasmus Foundation, 1997 (2nd ed. 1997; 3rd rev. ed. 2006).

Emigratie Commissie van het Nederlandse Vrouwen Comité, Ons tweede huis. Emigrantenvrouwen schrijven van verre. Den Haag: Emigratie Commissie van het Nederlandse Vrouwen Comité, 1960.

Corry Eykman, An Exploratory Study of Problems Encountered by Dutch Migrants in Australia in 1969, with Some Reference to Other Aspects of Emigration from the Netherlands. [Canberra: s.n., 1971].

Jan Fels [& Brenda van Dijk], Je neemt jezelf mee overzee. Een persoonlijke visie op de naoorlogse emigratie van Nederland naar Australië. [Den Haag]: Van Brug, 2017.

S. Franke, Tula, de kleine houtsnijder, geïllustreerd door G. van Straaten. Alkmaar: Kluitman, 1956 (7e dr. 1969).

Klaas van der Geest, Achter stampende hoeven. Tom Hoekstra als veedrijver in Australië. ’s-Gravenhage: Kramers, [1954] (in 1961 herdrukt als Stampende hoeven. Tom Hoekstra als veedrijver in Australië).

Klaas van der Geest, Op weg naar de toekomst. Nijkerk: Callenbach, [1954] (2e dr. 1979; ook verschenen als grote-letter-boek (Eindhoven: Grootdruk-uitgeverij, 1989)).

W.F. Geijl, Emigration from the Netherlands [typescript met handgeschreven aanvullingen]. The Hague: s.n., 1955 (Koninklijke Bibliotheek Den Haag, sign. NL 94 B 1018).

Else Harting, Stel je voor dat ik ging emigreren. Een boek voor grotere meisjes, illustraties van Hans Borrebach. Hoorn: West-Friesland, [1954].

Elisabeth Holdsworth, Zij die na ons komen. Memoires, vert. [van Those Who Come After (Sydney: Picador, 2011)] door Wybrand Scheffer. Amsterdam-Antwerpen: Contact, 2011.

Lolo Houbein, Vreemdeling in de spiegel. Autobiografie van een Nederlandse emigrante [vert. v. Wrong Face in the Mirror (1987) door Frans Bruning en Joyce Bruning]. Amsterdam: Balans, [1988] (in 1990 ook gepubliceerd als Wrong Face in the Mirror. An Autobiography of Race and Identity (St. Lucia, Qld.: University of Queensland Press, 1990).

T. Jager-Meursing, Een Hollands meisje in Australië (voor oudere Meisjes), geïllustreerd door S. Bijlsma. Alkmaar: Kluitman, [1960] (herdrukt in 1963).

T. Jager-Meursing, Tot weerziens in Australië. Moderne roman voor meisjes, geïllustreerd door Rudy van Giffen. Alkmaar: Kluitman, [1964].

L. Janse, Zes weken op de boot. Hendrik Ido Ambacht: Van den Berg, 1980.

Hella Jansonius, Emigrante tegen wil en dank, met tekeningen van Hans Borrebach. Hoorn: West-Friesland, 1955.

Anthony van Kampen, Het leven van Mary Bryant, dl. 1: De verbanning. Bussum etc.: De Boer, 1968.

Anthony van Kampen, Het leven van Mary Bryant, dl. 2: De open boot. Bussum etc.: De Boer, 1969.

Anthony van Kampen, Het leven van Mary Bryant, dl. 3: De terugkeer. Bussum etc.: De Boer, 1969.

H.M. Koemans, Australië op het eerste gezicht…. en…. bij nader inzien. Hoorn: West-Friesland, [1954].

J.J. van der Laan, Australië, land van vele mogelijkheden. Amsterdam: Holland, 1950.

A. Lodewyckx, Australië waarheen?, met een woord vooraf door Prof.Dr. H. van Werveke. Meppel: Boom, 1950 (4e herz. dr. 1963).

A. Lodewyckx, People for Australia. A Study in Population Problems, with a foreword by Ian Clunies Ross. Melbourne: Chessfire, 1956.

Colin MacInnes & de redaktie van LIFE, Australië en Nieuw-Zeeland. [Vertaling van Australia and New Zealand (1965) door Anna R. Wierdsma.] Amsterdam: Het Parool, 1965.

Paul McGuire, Zó is Australië, land en volk, [geaut. vert. van: Australian Journey (London-Toronto: Heinemann, 1939) door J.L. van Tijn]. ‘s-Gravenhage: Heinemann, 1950 (de Amerikaanse editie verscheen als: Australia, Her Heritage, Her Future (New York: Frederick A. Stokes, 1939; een herziene uitgave verscheen in 1948 bij The Travel Book Club in Londen).

Theo van der Meel, Geschreven portretten van Nederlandse emigrantenpriesters in Australië, red. en bew. J.W.P. Elferink. Zoetermeer: Katholieke Vereniging van Ouders en Familieleden van Geëmigreerden, 1994.

H.O. Meissner, Australië… wonderland. Van strafkolonie tot land van belofte, geautoriseerde vertaling en bewerking [van Das fünfte Paradies. Stuttgart: Cotta’sche Buchhandlung Nachf.] van Eibert H. Bunte. Den Haag: Forum Boekerij, 1968.

H. te Merwe (auteursnaam op het omslag: H. Henszen Veenland), Australisch avontuur, geïllustreerd door Menno. Delft: Meinema, [1958].

R.J. Mijnarends & A. Zeissink (eds.), Our Story. Experiences of the Dutch in Queensland. Brisbane: The Dutch Australian Community Action Federation, 2001.

Ministerie van Sociale Zaken, Inpakken en wegwezen? Een onderzoek naar kenmerken en motieven van emigranten naar Australië, Canada en Nieuw-Zeeland. Onderzoek verricht door het Ministerie van Sociale Zaken met medewerking van het Instituut voor Psychologisch Marktonderzoek te Rotterdam en de Nederlandse Stichting voor Statistiek te ’s-Gravenhage. Den Haag: Ministerie van Sociale Zaken, 1981.

Nico Molenkamp, Hollandse jongens in Australië, geïllustreerd door Cor van Kralingen. Barendrecht: Carpe Diem, 1947.

T. Inglis Moore (ed.), A Book of Australia. London: Collins, 1961.

K. Mulder & T.C. Kramer, Rapport over een groep emigranten aan boord van de ‘Sibajak’, Reis Rotterdam-Sydney, Februari-Maart 1951. Groningen: Sociologisch Instituut van de Rijksuniversiteit, 1951.

Nederlandse Emigratiedienst, Australië. Dagelijks leven van emigranten tegen de achtergrond der Australische economie. Recente emigrantenbrieven, aangevuld met enkele belangrijke artikelen, welke de laatste tijd over Australië het licht zagen, themanummer van: Leven en Werken in den Vreemde. Actualiteiten ten behoeve van de Emigratie-voorlichting. Uitgave Nederlandse Emigratiedienst, 12 sept. 1953.

Henk Overberg, Dutch Aged In Victoria. Melbourne: Victoria College, 1984 (Koninklijke Bibliotheek Den Haag, sign. NL 94 H 4150).

Anne Pauwels, The Effect of Mixed Marriage on Language Shift in the Dutch Community In Australia, unpublished master thesis Monash University, 1980 (Koninklijke Bibliotheek Den Haag, sign. NL 94 H 4451).

Piet Prins, Jack en Sheltie, met 14 illustraties van Jaap kramer. Groningen: De Vuurbaak, [1966] (vertaald als The curse of Urumbu door James C. van Oosterom. St. Catherines, Ontario: Paideia Press, [1980]).

Piet Prins, Speurtocht naar Sheltie, met illustraties van Jaap kramer. Groningen: De Vuurbaak, [1971] (3e dr. 1978).

Piet Prins, Sheltie en de smokkelaars, met 9 illustraties van Jaap Kramer. Groningen: De Vuurbaak, [1972] (4e dr. 1988).

Regeringscommissaris voor de Emigratie, Bureau Onderzoekingen, Annulering van emigratie. Een onderzoek bij 500 Australië-units naar de redenen, waarom zij van emigratie afzagen. ’s-Gravenhage: Regeringscommissaris voor de Emigratie, Bureau Onderzoekingen, 1959.

Jan D. Rempt, Aan de rand der wereld. Een Hollandse emigrant in Australië, met een woord vooraf van B.W. Haveman, Regeringscommissaris voor de Emigratie. Dokkum: Schaafsma & Brouwer, 1953.

Nelly de Rijk-Zaat (red.), ‘Toen wij uit Nederland vertrokken’. [I:] Ervaringen van Nederlandse emigranten in Australië. ’s-Gravenhage: Katholieke Vereniging van Ouders en Familieleden van Geëmigreerden, [1983].

Rohan Rivett, Australië, [vert. van: Australia. London: Oxford University Press, 1968, door J.N.H. Gevers Leuven-Dijkstra]. Nijkerk: Callenbach, 1969.

Henk Romijn Meijer, Onder schoolkinderen en andere verhalen. Amsterdam: Arbeiderspers, 1963 (3e herz. dr. 1983).

Louise E. Rorabacher (ed.), Two Ways Meet: Stories of Migrants in Australia. London: Angus & Robertson, 1963 (oorspr. uitg.: Melbourne etc.: Cheshire).

Simone Schell, De zevende hemel. Omslag en illustraties Annelies Schoth. Amsterdam/Brussel: Elsevier, 1977.

Heikina R. Scholten, De teruggekeerde emigrant. Een kwalitatief onderzoek naar de reden van terugkeer naar Nederland van Nederlandse emigranten uit Australië ten behoeve van de voorlichting, ongepubliceerde scriptie Haagse Sociale Akademie, 1966 (Koninklijke Bibliotheek Den Haag, sign. NL 94 B 9000).

Koos Schuur, En de kookaburra lacht… Brieven van een emigrant, samengest. door Jan Elburg en Salvador Hertog. Amsterdam: De Bezige Bij, 1953 (2e uitgebr. dr. 1966; 3e dr. 1988).

Koos Schuur, Fata morgana voor Nederlanders en andere gedichten. Amsterdam: De Bezige Bij, 1956.

Nevil Shute [ps. v. Nevil Shute Norway], Land in de verte. Roman over het hedendaagse Australië, geautoriseerde vertaling [van The Far Country] van A.E. Wolfson. Den Haag: Zuid-Hollandsche Uitgevers Mij (Ad.M.C. Stok), 1955 (6e dr. 1969; herdr. 1983).

Mathieu Smedts, Australië, nieuw vaderland. Voorhout: Foreholte / Antwerpen: ’t Groeit, 1955.

Lenie Stafleu-Kruikemeier, Het geluk is vlakbij, illustraties van Hans Borrebach. Nijkerk: Callenbach, 1956 (2e dr. 1981).

Stichting Emigrantenbelangen, Emigranten zakboekje, verstrekt door de Stichting Emigrantenbelangen in Den Haag, [1952] (Koninklijke Bibliotheek Den Haag, sign. NL 94 B 1013).

Stichting Landverhuizing Nederland, Australië. Een beschrijving van land en volk ten dienste van emigranten. ’s-Gravenhage: Stichting Landverhuizing Nederland, 1949.

Elizabeth Stukkien, Hartog’s kinderen [vert. van Hartog’s Children]. [Groningen]: Frieswijk, 1990.

M.H. Székely-Lulofs, Emigranten en andere verhalen. Amsterdam: Elsevier, 1933.

Toen wij uit Nederland vertrokken. Ervaringen van Nederlandse emigranten in Australië, Nieuw-Zeeland, Canada, Brazilië, Zuidafrika, Frankrijk, vertaling en bewerking Nelly Schouw-Zaat, eindred. Jan-Willem Elferink. Bedum: Profiel, 1994.

Ethel Turner, Zeven kleine Australiërs, bewerkt door Marie ten Brink. Gouda: G.B. van Goor Zonen, 1896 (3e dr. 1915; repr. 2017).

Jaap van der Veen, Australië: Het onbekende Zuidland naderbij. Lotgevallen van de Aborigines en van Nederlandse ontdekkingsreizigers en emigranten, met bijdragen van Don Grimes e.a. Groningen: Volkenkundig Museum ‘Gerardus van der Leeuw’, 1988.

P.E.H.M. Verberne, Australië. Naarden: Littera Scripta Manet, 1950 (2e dr. z.j.).

Joop Waasdorp, Het naakte leven. Amsterdam: Meulenhoff, 1965 (2e dr. 1970; 3e dr. 1979).

Djoke Weening-Meijer, Lege hannen. Drachten etc.: Osinga, 1987.

Elly van Wijmen, Een truck in de mist. Amsterdam: Ploegsma, [1970].

Sj. Wijnstra, ‘’t Is wat je er zelf van maakt’, in: Ons tweede huis. Emigrantenvrouwen schrijven van verre. Den Haag: Emigratie Commissie van het Nederlandse Vrouwen Comité, 1960, 95-101.

Petronella E. Wilson, Always more potato. From Deventer to Tallangatta. An Olthof family history, drawings by Maria Roberts, maps by Petronella Wilson. Mooroopna: Wilson, [1996].

Thea Witteveen, De dans van de wilde bij, met tekeningen van Martina Mohr. Baarn: Callenbach, 1997.

Elly Zierke, Mieke Smid & Pam Snelleman (eds.), Old Ties, New Beginnings. Dutch Women in Australia. Melbourne: Dutch Care Ltd., 1997.

 

Nederlandse emigratieliteratuur m.b.t. Canada

Anoniem. Handleiding voor nieuwe inwoners van Canada. Ottowa: Queen’s Printer, 1955.

Anoniem, Mensen in Canada. Over ontdekkers, pioniers en immigranten. Hamilton, Ont: Guardian, 1959.

Leuba Bailey, The Immigrant Experience. Toronto: Macmillan, 1975.

J. Bendien, Avonturen in Canada. Naar prairieland. Amsterdam: Strengholt, 1949.

C.M. van den Berg-Akkerman, Bennie en het vreemde land. Nijkerk: Callenbach, 1950. https://www.achterderug.nl/pdf_files/benvr1.pdf

B. Berkel-van Schaik, Brieven uit Canada. Soesterberg: Uitgeverij Aspekt, 2010.

Manja Beukman, Ik was de bruid van een Canadees. Amsterdam: Uitgeverij De Bezige Bij, 1950.

Marianne Brandis, Frontiers and Sanctuaries: A Woman’s Life in Holland and Canada. Montreal: McGill-Queen’s University Press, 2006.

Maxine Brandis, Land voor onze zonen. Belevenissen van een emigrante in Canada. Utrecht: Het Spectrum, 1960.

Bureau van de Nederlandse Emigratie-Attaché in Canada, Zó zit ’t! Emigratie naar Canada. Nuttige wenken voor emigranten. Den Haag: Bureau van de Nederlandse Emigratie-Attaché in Canada, 1954.

A.A.C. Cavelaars, Integratie van een Nederlandse emigrantengroep in Brits-Columbië, Canada. Een case-study. Utrecht: z.n., 1966.

T. Cnossen, Canada. Land van vrijheid, ruimte en ontplooiing. Wageningen: Zomer en Keunings, 1950.

J.H. Cranston, Land en volk van Canada, vertaald door H.J. van den Berg. Groningen: Noordhoff etc., 1948.

Miep Diekmann, De boot vertrekt zonder Claartje. Hoorn: West-Friesland, 1955.

Arie Dof, Arie en Katrien in Canada. Immigranten-mijmeringen. Alberta: Guardian Publishing, 1958.

W. Drost, Met de bakfiets naar Canada. Harderwijk: Gopher, 2020.

Paul Faber e.a. (samenst.), De emigratie van de Nederlandse boer naar Canada. Z.p.: z.n., z.j. [ca. 1981].

M. Gaasenbeek, An Immigrant’s Story: Memoirs of a Dutch Canadian. Dorset, Ontario: Cybercom Publishing, 2011.

Rie Graftdijk, Cootje. Amsterdam: van Coevorden, z.j. [ca. 1950].

Jaap ter Haar, Bart, lumberjack in Canada. Bussum: Van Holkema en Warendorf, 1968.

Jaap ter Haar, Bart met geologen naar Yukon. Bussum: Van Holkema & Warendorf, cop. 1968.

K. den Hartog & T. Kasaboski, De kinderen van de tuinder. Een familiegeschiedenis. Amsterdam: Artemis & Co, 2012.

E. Hoffman, Verloren in taal. Leven in een nieuw land. Baarn: Bodoni, 1996.

J.W. Hofwijk, Canada. Reis met onbekende bestemming. Utrecht: De Lanteern, 1952.

K. Holst, Een kranige jongen in Canada. Bussum: Het Goede Boek, 1959.

M. Horn, Becoming Canadian: Memoirs of an Invisible Immigrant. Toronto: University of Toronto Press, 1997.

S.J. Hovius, & T. Plomp, Canada, een land met grote mogelijkheden. Groningen: Niemeijer, 1950.

Grace Joseph & Mieke de Maaré, De Nederlandse emigratie naar Canada vanaf 1892, sociaal-geografisch belicht. [Kandidaatsscriptie]. Amsterdam: z.n., 1980.

Toon Kuijpers, Een emigratie naar Canada. Familie Duijkers-Klaassen, Castenray: 1952-1960. Z.p.: z.n.: 2009.

Toon Kuijpers, Zij hebben ons een weg gebaand. De familie van Sef en Dora Duijkers- Klaassen. 2e herz. dr. Z.p.: z.n., 2012.

J.J. Leys, Rapport over de resultaten van Nederlandsche emigratie naar Canada, in verband met de mogelijkheid van vestiging in Suriname. Paramaribo: Departement van Landbouw, Nijverheid en Handel in Suriname, 1924.

Grada Lieverdink, A New Beginning. Burnstown, Ont.: The General Store, 1988.

Ministerie van Sociale Zaken, Inpakken en wegwezen? Een onderzoek naar kenmerken en motieven van emigranten naar Australië, Canada en Nieuw-Zeeland. Onderzoek verricht door het Ministerie van Sociale Zaken met medewerking van het Instituut voor Psychologisch Marktonderzoek te Rotterdam en de Nederlandse Stichting voor Statistiek te ’s-Gravenhage. Den Haag: Ministerie van Sociale Zaken, 1981.

G.J. Nabuurs, ‘Daar is dan het grote ogenblik’. Emigratie van de familie Nabuurs: 1955-2015. 60 jaar brieven over de Atlantische oceaan. Z.p.: z.n., 2015.

Ad van de Nadort, Nederlandse immigranten in Canada (een Nederlandse journalist over de emigratie naar Canada). Ottawa: Departement van Burgerschap en Immigratie, 1956.

W. Noortman, Twee Hollandse jongens door Canada. Amsterdam: Van Coevorden, 1954.

K. Norel, Vervult de aarde. Nijkerk: Callenbach, 1958.

K. Norel, Cor en Corry in het hoge Noorden. Nijkerk: Callenbach, 1959.

K. Norel & J. Lutz, Jan en Janneke in Canada. Utrecht: Ten Have, 1952

K. Norel & A. Roelofs, Hollanders in Canada. Meppel: Van Goor, 1952.

J. Nowee, De geest van de Eenzame Wolf. ’s Hertogenbosch: Malmberg, 1955.

A. Overweg, ‘Melken of gemolken worden’. De emigratie van Nederlandse boeren naar Canada en Texas. Verslag van de oriëntatiereis van emigratie-consulent A. Overweg. Z.p.: z.n, 1988.

O. Rains, We Became Canadians. Peterborough, Ontario: Overnight Copy Service, 1984.

O. Rains, Summer of ’46. Peterborough, Ontario: Overnight Copy Service, 1988.

Ted Reitsma, Een beknopt overzicht van de prestaties van de Gereformeerde Nederlandse emigrant in Noord Alberta. Z.p.: z.n., 1971.

W. Schouten, Oriëntatiereis Canada, 23 juli – 6 september 1954. Den Haag: Katholieke Centrale Emigratie Stichting, 1954.

W.G.N. van der Sleen, Canada. Tilburg: Het Nederlandsche Boekhuis, 1937.

W.G.N. van der Sleen, Canada. 2e geh. herz. dr. Tilburg: Nederland’s Boekhuis, 1947.

W.G.N. van der Sleen, De Canadezen en hun land. Tilburg: Nederland’s Boekhuis, 1952.

Stichting IVIO, Canada, rijk aan mogelijkheden, arm aan mensen, Amsterdam: Stichting IVIO, 1949.

Stichting Landverhuizing Nederland, Canada. Een beknopte beschrijving van land en volk ten behoeve van Nederlandse emigranten. Den Haag: Stichting Landverhuizing Nederland, 1948.

Hilda van Stockum, Canadian summer. New York: Viking Press, 1948.

Synodale Emigratie Commissie voor Canada, Vertrouwbare inlichtingen over kerkelijke en maatschappelijke toestanden in Canada. Chatham, Ontario: Mercury Press, 1950.

P. Teng, Bestemming: Canada. Amsterdam: Scratchbooks, 2022.

Toen wij uit Nederland vertrokken. Ervaringen van Nederlandse emigranten in Australië, Nieuw-Zeeland, Canada, Brazilië, Zuidafrika, Frankrijk, vertaling en bewerking Nelly Schouw-Zaat, eindred. Jan-Willem Elferink. Bedum: Profiel, 1994.

Albert VanderMey, To All Our Children: The Story of the Postwar Dutch Immigration to Canada. Jordan Station, Ont.: Paideia Press, 1983.

M. Vanderzee, Emigreren is voorgoed. Hoorn: West-Friesland, 1963.

Ina de Vries-van der Lichte, Jitske, het meisje uit Canada. Nijkerk: G.F. Callenbach, 1962.

Ad Wijdeven, Oogsten op vreemde velden. Nederlandse emigranten hebben goed geboerd in Canada. Uitgever: Zutphen: Terra, 1983.

 

Nederlandse emigratieliteratuur m.b.t. de Verenigde Staten

Agnes Amelink, Gereformeerden overzee. Protestants-christelijke landverhuizers in Noord-Amerika. Amsterdam: Bert Bakker, 2006.

Rudolf Boon, Waar zult u in Amerika een kerkelijk tehuis vinden? Den Haag: Hervormde Emigratiecommissie, 1950.

Tanya Commandeur, De man die alles achterliet. Historische roman. Amsterdam: Ambo|Anthos, 2015.

Koen D’Haene, De oversteek. Leuven: Davidsfonds, 2001.

Lilian Dominicus, Zeeuwen in Amerika. Verhalen van emigranten door de eeuwen heen. Kats: De Buitenspelers, 2011.

Bram Donkers, Anne Wesseling & Marianne Gaasbeek, Holland, USA. In het spoor van de Nederlandse kolonisten. Breda: De Geus, 1997.

Wijmie Fijnvandraat, De Wevertjes. Neerbosch: Neerbosch’ Uitgeverij, 1949.

Marnix Gijsen, De kroeg van groot verdriet. Amsterdam: Meulenhoff, 1974.

Marnix Gijsen, De vleespotten van Egypte. Den Haag: Stols, 1952.

Peter de Haan & Kerst Huisman, Gevierde Friezen in Amerika. Leeuwarden: Friese Pers Boekerij, 2009.

M. de Haas-Westerkamp, Victoria vaart over. Nijkerk: Callenbach, 1969.

Jacob van Hinte, ‘Landverhuizers’, in: Neerlandia 51 (1947) (mrt.-apr.), 23-24.

Jacob van Hinte, Michigan. Honderd jaar Nederlands leven in de Verenigde Staten. Amsterdam: Stichting voor Volksontwikkeling I.V.I.O., 1947.

Jacob van Hinte, Nederlanders in Amerika. Een studie over landverhuizers en volkplanters in de 19e en 20ste eeuw in de Vereenigde Staten van Amerika. Groningen: Noordhoff, 192

P. Hoets, Buitengaats! Met een Engelandvaarder de wereld in. Soesterberg: Aspekt, 2006.

Jasper Houtman, De man die de wereld koffie leerde drinken. Amsterdam: Business Contact, 2016.

Gijs Jansen van Beek, De eer behouden. Levensverhaal van verzetstrijder Gijs Jansen van Beek, Holland-Amerika 1919-2002. Groningen: Mijneigenboek, 2002.

G. J. Kraa, De verte roept. Rijssen: Ligtenberg, 1983.

Cateau Kray-Sijsma, Trekkers over de grote plas. Kampen: Van den Berg, 1986.

P. Lagaay, Jan Pakaan, de emigrant. Rotterdam: Groenendijk, 1953.

Joop Lamboo, Eli ten Lohuis & Lies Schneiders, Verlaten verleden. Een nieuw leven in Amerika na 1945. Utrecht/Antwerpen: Kosmos, 2009.

A.G. Lameris-Bolt, Marientje aan het grote meer. Nijkerk: Callenbach, 1968.

A.G. Lameris-Bolt, Marientje in Amerika. Nijkerk: Callenbach, 1967.

A.G. Lameris-Bolt, Marientje mag ook mee. Nijkerk: Callenbach, 1967.

H.S. Lucas, Dutch Immigrant Memoirs and Related Writings. 2 dln. Assen: Van Gorcum, 1955. Ook verschenen als: Lucas, Henry S. (ed.), Dutch Immigrant Memoirs and Related Writings. Grand Rapids, MI: Eerdmans, 1997.

Henry Stephen Lucas & Theodorus Johannes Van den Broek, De Reize naar Noord- Amerika van Theodorus J. Van Den Broek. [Z.p.]: [Z.n.], 1955.

Tijmen Mateboer, Landverhuizers naar Grand Prairie. Amsterdam: Leopold, 1987.

Mariët Meester, De mythische oom. Nederlandse immigranten in Amerika: een bloedband. Utrecht: De Arbeiderspers, 2012.

Willem Meiners, The Dutch touch. Hoe een klein land Amerika veroverde. Amsterdam: Balans, 2019.

Arnold Mulder, Americans from Holland. Philadelphia, PA: Lippincott, 1947.

Mary Pos, Ik zag Amerika. Amsterdam: De Lange, 1940.

Mary Pos, Californië. Dwars door Amerika op zoek naar Nederlanders. Wageningen: Zomer & Keuning, 1953.

H.J. Prakke, P.J. Bouman, L. Braaksma & J. Poortman, Drenthe in Michigan. ’n Studie over het Drentse aandeel in de Van Raalte-trek van 1847. Bijdrage tot de sociologie van het schisma in de Drentse dorpsgemeenschap. Assen: Van Gorcum, 1948.

P.J. Risseeuw, Vrijheid en brood. Kampen: Kok ten Have, 1946.

P.J. Risseeuw, De huilende wildernis. Kampen: Kok ten Have, 1946.

P.J. Risseeuw, Ik worstel en ontkom. Kampen: Kok ten Have, 1951.

Rob Ruggenberg, Manhatan. Amsterdam: Querido, 2009.

Mariam M. Schoolland, A Land I Will Show Thee. A Novel. Grand Rapids: Eerdmans, 1949.

Leni van der Ster-Bouwmeester, Ons geluk ligt hier (trilogie). Ede: Zomer & Keuning, 1991.

Arjen Terpstra, De heren van Friesland. Amsterdam: Mistral, 2009.

Hans K. Ulrich, De nieuwe wereld van William Tinker. Houten: Van Goor, 2005.

Grace VerHoeven, Ten little Dutchmen, Everett, Washington: GDV Publications, 1998.

Bernard H.M. Vlekke, Amerika en wij. Roermond/Maaseik: Romen, 1948.

L. Vogelaar, In verafgelegen streken. Schetsen uit het kerkelijk leven van de Nederlandse emigranten in Noord-Amerika. Barneveld: Koster, 2003.

Peter De Vries, The Blood of the Lamb. New York: Popular Library, 1961.

Hans Werner, Columbia en de strijd tegen de slavernij. Amsterdam: Leopold, 1987.

Hans Werner, Het spoor van de komeet. Den Haag: Leopold, 1985.

Hans Werner, De tubals in Amerika. Den Haag: Leopold, 1986.

 

Nederlandse emigratieliteratuur m.b.t. Zuid-Amerika

Chr. van Balen jr., Argentinië. Buenos Aires: Maandblad ‘Nederland’, 1936.

Chr. van Balen jr. & W.J. van Balen, Argentinië. Baarn: De Boekerij, 1937.

Chr. van Balen jr. & W.J. van Balen, Argentinië. Baarn: De Boekerij, 1946.

W.J. van Balen, Nederland en de A.B.C.-staten. Een schets van onze aanraking met Argentinië, Brazilië en Chili. Amsterdam: Contact, z.j. [ca. 1945].

W.J. van Balen, Zoeklicht op Zuid-Amerika. Haarlem: Boom-Ruygrok, 1952.

A.L.S. Bär, Aspecten van de Nederlandse emigratie naar Latijns-Amerika. Z.p.: z.n., 1959.

J. van den Broek, Holambra. Dromen, strijden, overwinning. Geschiedenis van een succesvol emigratieproject. Holambra: Editora Setembro, 2008.

F. Buysse, Brazilië als emigratieland voor Nederlandse landbouwers. Den Haag: Bureau van het Emigratiebestuur, 1987.

Commissariaat voor de Emigratie, Agrarische emigratie naar Zuid-Amerika. Ggrondslagen voor een verantwoorde Nederlandse landbouwkolonisatie, ten dienste van belanghebbenden bij de oprichting ener kolonisatiemaatschappij. ’s-Gravenhage: Commissariaat voor de Emigratie, 1955.

C.M.J. Dony, Brazilië, een immigratieland voor Nederlanders? Pôrto Alegre: Santa Maria, 1957.

G.A. Eijsink, Geraldão, een pionier tussen de mensen / Geraldão, cooperando para formar histórias, vertaald door Antonietta van Aken. Z.p.: Familie Eijsink, 2009.

P.J. de Gier, Nederlandse emigranten in Brazilië. Lelystad : Stichting IVIO, 1990.

H. Gunnewiek, Herinneringen van een emigrant: Holambra, Brazilië. Bedum: Profiel, 1991.

W. Hornman, Zuid-Amerika opnieuw ontdekt. Den Haag: Albani, 1962.

H. Kievid, ’n Vaatje buskruit. Een Zuid-Amerikaans abc. Hilversum: De Boer, 1959.

K. van der Meer, 50 jaar Carambeí. Hoe het groeide. Franeker: Wever, 1961.

S.W.A. van Oosten, Brazilië. Amsterdam: Holland, 1951.

S.W.A. van Oosten, Brazilië in vogelvlucht. Leiden: Nederlandse Uitgeversmaatschappij, 1955.

Mary Pos, Mañana. Zwerftocht door Zuid-Amerika. Amsterdam: Allert de Lange, 1952.

Mary Pos, Zuid-Amerika. Wageningen: Zomer & Keunings, 1952.

J. de Rebel, Welkom señora! Vijf maanden te gast in Argentinië, Chili, Uruguay, Paraguay en Brazilië. Amsterdam: Kern, 1955.

Jan Rutges, Araponga. Verhalen uit Brazilië. Utrecht: Clat Nederland / Amersfoort: De Horstink, 1974.

Jan Rutges, Araponga. Verhalen uit Brazilië. Herdr. Utrecht : Landelijke Vereniging van Wereldwinkels, 1981.

T. Starmans & V. Schoenmakers, Als ik ga, gaan we samen. Ervaringen van een reis naar Noordoost-Brazilië. Aalsmeer: Dabar, 1994.

Käte Strauss, Vreemdeling in Brazilië, vert. D. Ferreira-van Dam. Rotterdam: Ad Donker, 1954.

Julio Tamanco, Brazilië als land voor Nederlandse kolonisten. Beknopt overzicht van wat men tevoren dient te weten. ‘s-Gravenhage : Nederlandsch Zuid-Amerikaansch Instituut, 1949.

Toen wij uit Nederland vertrokken. Ervaringen van Nederlandse emigranten in Australië, Nieuw-Zeeland, Canada, Brazilië, Zuidafrika, Frankrijk, vertaling en bewerking Nelly Schouw-Zaat, eindred. Jan-Willem Elferink. Bedum: Profiel, 1994.

George B.A. Veltman (samenst.), Een verslag van het vergaan van het stoom-zeilschip “Leerdam”, op 16 december 1889 met 426, voornamelijk Nederlandse, emigranten aan boord op weg van Amsterdam naar Buenos Aires in Argentinië. Amsterdam: George B.A. Veltman, 2002.

F.P.M. Buysse, Brazilië als emigratieland voor Nederlandse landbouwers. Verslagen oriëntatiereizen Brazilië 1983-1987. Den Haag: Werkgroep Emigratie Belangen ABC-kolonies, Holambra I, Holambra II en Maracajú / Maatschappelijke Emigratie Organisaties / Bureau van het Emigratiebestuur, 1987.

Laan Wester, De groene hel. Avonturenroman. Soest: Deniso, 1945.

Hans Ykema, Colombia. El dorado ontwaakt. Amsterdam: Holland, 1955.

D. Zijlstra, Cual ovejas sin pastor. Tres Arroyos: Asoc. Amigos Museo José A. Mulazzi, 1999.